Laliga là gì? Nhìn lại lịch sử giải vô địch quốc gia Tây Ban Nha
Cuộc đua vô địch Laliga hơn một thập kỷ qua chưa bao giờ ly kỳ và kịch tính như mùa giải 2023-2024 hiện tại. Real, Barca so kè từng điểm số và Atletico Madrid luôn rình rập vươn lên. Chưa kể, chú ngựa “bất kham” Girona vẫn đang dẫn đầu trên bảng xếp hạng. Ngày hôm nay, hãy cùng Rakhoi Link tìm hiểu chi tiết về giải VĐQG Tây Ban Nha – Laliga là gì, La Liga có bao nhiêu vòng đấu và những thông tin thú vị bên lề giải đấu đã có 95 năm lịch sử này.
Laliga là gì?
Laliga hay Primera División là tên gọi chung của giải bóng đá vô địch quốc gia Tây Ban Nha, được điều hành và tổ chức dưới sự quản lý của liên đoàn Liga Nacional de Fútbol Profesional, gồm 20 đội bóng tranh tài.
Tương tự như Premier League (Anh), Serie A (Ý), Bundesliga (Đức), Ligue 1 (Pháp), Laliga là một trong 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu.
Đây cũng là sân chơi sở hữu hàng loạt những tên tuổi kiệt xuất của làng túc cầu, nổi bật nhất là những huyền thoại Di Stefano, Puskas, Romario, Ronaldo Nazario, Maradona, Johan Cruyff hay gần đây nhất là 2 siêu sao Ronaldo và Messi.
Nhắc đến Laliga là gì, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến hai gã khổng lồ Real Madrid và Barcelona, họ là đại diện cho sức mạnh và vị thế của La Liga trên đấu trường quốc tế.
Tính rộng ra, kể từ thời thời điểm thành lập vào năm 1929, Laliga đã chứng kiến tổng cộng 62 đội tham gia tranh tài, 9 trong số đó đã ít nhất 1 lần chạm tay vào chức vô địch.
Trong đó, Real Madrid là CLB giàu thành tích nhất xứ đấu bò với 35 lần lên ngôi, Barcelona đứng thứ hai với 27 chức vô địch. Nhưng đội bóng xứ Catalunya đang là nhà ĐKVĐ của giải đấu (mùa 2022/23) và cũng là CLB đầu tiên đăng quang trong thời kỳ khởi thủy (mùa 1928/29).
La Liga là giải VĐQG thành công nhất châu Âu
Theo BXH hệ số của UEFA, giải vô địch quốc gia Tây Ban Nha đã liên tục đứng đầu tại châu Âu trong bảy năm từ 2013 đến 2019 (dựa trên hệ số tích lũy từ 5 mùa giải trước đó). Đứng đầu hiện tại đang là Premier League.
Nhưng so với giải đấu được mệnh danh hấp dẫn nhất hành tinh Premier League, Laliga là gì hoàn toàn vượt trội tại sân chơi châu lục. Cụ thể, các CLB của Laliga là vô địch cúp C1/Champions League nhiều nhất (19), vô địch UEFA Cup/ UEFA Europa League nhiều nhất (14), họ cũng lên ngôi nhiều nhất tại UEFA Super Cup (16) và FIFA Club World Cup (8).
Ở hạng mục cá nhân Quả bóng vàng hay Ballon d’Or, La Liga cũng đoạt nhiều giải thưởng nhất với 24 lần, Cầu thủ nam xuất sắc nhất của FIFA (19), và Giải thưởng Cầu thủ nam xuất sắc nhất của UEFA (12).
Xét về tính cạnh tranh và sức hấp dẫn, La Liga dù không thể so bì được với Premier League nhưng vẫn thu hút trung bình hơn 26,933 khán giả đến sân xem mỗi trận đấu. Con số này chỉ kém một chút so với Premier League (~35000) và Bundesliga (~38000), và xếp thứ tám trong số các giải thể thao chuyên nghiệp trên thế giới.
Về mặt doanh thu, giải đấu nằm nằm ở vị trí thứ 7, đứng sau những NFL, MLB, NBA, Premier League, NHL và Bundesliga.
Từ năm 2008 đến 2016, La Liga nhận được tài trợ từ Banco Bilbao Vizcaya Argentaria và có tên gọi là Liga BBVA. Sau đó, từ năm 2016 đến 2023, giải được Banco Santander tài trợ và đổi tên thành LaLiga Santander. Kể từ năm 2023, La Liga tiếp tục nhận tài trợ từ Electronic Arts và được biết đến với tên gọi LALIGA EA SPORTS.
La Liga có bao nhiêu vòng đấu?
Khi tìm hiểu Laliga là gì, hẳn nhiều người thắc mắc La Liga có bao nhiêu vòng đấu. Theo đó, kể từ mùa giải đầu tiên ra mắt vào năm 1929 với chỉ 10 đội tham dự, Laliga giờ đây là nơi tranh tài của 20 đội bóng xuất sắc nhất.
20 CLB sẽ thi đấu theo thể thức vòng tròn tính điểm hai lượt đi và về. Vì thế, có tổng cộng 38 vòng đấu xuyên suốt cả mùa giải, từ tháng 8 đến tháng 5 năm sau. Tổng số trận là 380.
Lịch sử La Liga là gì?
Không phải thủ đô Madrid hay xứ Catalunya, mà xứ Andalucia mới là cái nôi của bóng đá xứ sở bò tót. Đội bóng đầu tiên thành lập tại quốc gia này là Recreativo de Huelva bởi những bác sĩ đến từ Scotland.
CLB đầu tiên tại La Liga
Cụ thể, vào năm 1889 (40 năm trước khi La Liga ra đời), Club Recreativo de Huelva (hay có tên tiếng Anh là Huelva Recreation Club) đã chính thức được thành lập.
Dù giờ đây Recreativo chỉ là một đội bóng tí hon, thậm chí đang phải chơi tại giải hạng Ba thì đội bóng của xứ Andalucia này vẫn được xem như “vị trưởng lão” tại Tây Ban Nha, nhận được sự nể trọng của các đội bóng tại đây.
Quyết định thành lập Club Recreativo de Huelva được khởi xướng bởi William Alexander Mackay – một người Scotland. Cũng giống như Barcelona hay Real sau này, phần lớn các CLB Tây Ban Nha thời đó đều được thành lập bởi những người ngoại quốc.
Sau khi Club Recreativo de Huelva thành lập, phong trào bóng đá tiếp tục phát triển mạnh mẽ tại xứ Andalucia. Để rồi, Sevilla Foot-Ball Club, hay Sevilla FC ra đời chỉ một năm sau đó, cũng bởi những người nhập cư từ Scotland.
Những năm đầu thế kỷ 20, bóng đá bùng nổ nhanh chóng từ xứ Andalucia ra khắp Tây Ban Nha. Cùng với đó là sự xuất hiện của những CLB nổi tiếng sau này như Barcelona (1899), Athletic Bilbao (1901), Real Madrid (1902), Atletico Madrid (1903)…
La Liga ra đời
Sau sự ra đời của Recreativo, liên đoàn bóng đá đầu tiên xứ sở bò tót được thành lập tại xứ Andalucia vào tháng 12/1900 và Macaya Cup (tiền thân của giải vô địch Catalunya) được xem là giải đấu đầu tiên, cũng được tổ chức vào đầu năm sau đó.
Hai năm sau, giải đấu cấp quốc gia đầu tiên của Tây Ban Nha ra đời là Coronation Cup – tiền thân của Copa del Rey ngày nay.
Nhưng mãi đến năm 1909, liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha (Spanish Union of Football Clubs) mới ra đời. Đây là tổ chức điều hành toàn bộ hệ thống bóng đá Tây Ban Nha ngày nay.
Đi kèm với đó, bóng đá tại Tây Ban Nha được chuyên nghiệp hóa vào những năm 1920, khi những người làm bóng đá tại quốc gia này thống nhất một Bộ quy tắc bóng đá chuyên nghiệp.
Đến năm 1929, giải VĐQG Tây Ban Nha (Laliga là gì) lần đầu tiên được tổ chức, và người đầu tiên đưa ra ý tưởng thành lập giải đấu là José María Acha. Khi đó giải đấu chỉ có 10 đội bóng tham dự với những cái tên quen thuộc như Barcelona, Real Madrid, Athletic Club, Real Sociedad,…
Những năm đầu thập niên 1930-1950
Theo thông tin Rakhoi Live nhắc đến ở trên, Barcelona là CLB đầu tiên vô địch giải đấu. Tuy nhiên, Athletic Bilbao mới là đội bóng thống trị La Liga những năm tháng ấy.
Sau Barcelona, Bilbao vô địch đến 4 lần trong 7 mùa giải đầu tiên vào các năm 1930, 1931, 1934 và 1936. Xen giữa là chức vô địch của Real Madrid vào hai năm 1932, 1933. Tuy nhiên, do cuộc Nội chiến Tây Ban Nha nổ ra trong giai đoạn 1936-1939, La Liga đã bị trì hoãn.
Sau đó, dưới thời nhà độc tài Franco, Atletico Madrid, Barcelona và Valencia nổi lên là những kẻ mạnh nhất. Atlético giành chức vô địch đầu tiên vào mùa giải 1939-1940 và tiếp tục sự thống trị với thêm hai danh hiệu vào các năm 1941 và 1947. Valencia cũng ghi danh với ba chức vô địch vào các năm 1942, 1944 và 1947.
Những năm cuối thập niên 40, FC Barcelona lại một lần nữa vô địch dưới thời HLV Josep Samitier. Trong đội hình của gã khổng lồ xứ Catalunya ngày đó có những hảo thủ tuyệt vời bao gồm César Rodríguez, Josep Escola và Mariano Gonzalvo, giúp đội bóng này giành ba chức vô địch La Liga vào các năm 1945, 1948 và 1949.
Barcelona tiếp tục đoạt cú đúp danh hiệu La Liga và Copa Del Rey vào năm 1952, 1953. Họ còn là đội đầu tiên gắn liền với danh xưng “L’equip de les cinc Copes” (Đội của 5 Chiếc Cúp) khi giành cú ăn 5 lịch sử vào năm 1952 với những chức vô địch La Liga, Copa Del Rey, Copa Eva Duarte, Cúp bóng đá La-tinh và Copa Martini & Rossi.
Sau giai đoạn này, đội bóng còn lại của thủ đô Madrid, Real mới bắt đầu đặt gót sắt của mình lên Laliga là gì, để tạo những viên gạch đầu tiên làm nên đế chế hùng mạnh nhất đất nước này.
Thập niên 1960-1970: Sự vượt trội của Real
Real Madrid bắt đầu thời kỳ thống trị của mình với sự xuất hiện của “mũi tên vàng” Alfredo Di Stefano và Ferenc Puskas trong đội hình.
Real Madrid có lần thứ 3, thứ 4 lên ngôi tại La Liga vào các năm 1954, 1955. Los Blancos thậm chí thống trị tuyệt đối Cúp C1 châu Âu (European Cup) với 5 chức vô địch liên tiếp từ năm 1956-1960.
Tại La Liga, đội bóng hoàng gia cũng giành 5 chiếc cúp La Liga liên tiếp từ 1961 đến 1965. Atlético Madrid là đối thủ lớn duy nhất trong giai đoạn này, giành chức vô địch La Liga bốn lần vào các năm 1966, 1970, 1973 và 1977, cùng với ba lần về nhì.
Thập niên 1980-1990: Thế độc tôn của Real bị phá vỡ
Mặc dù Real Madrid giành được 5 chức vô địch La Liga liên tiếp từ 1986 đến 1990 với sự xuất sắc của bộ đôi Emilio Butragueño và Hugo Sanchez, nhưng lúc này thế thống trị của Los Blancos tại La Liga là gì đã không còn như trước.
Các CLB xứ Basque, đứng đầu là Real Sociedad và Athletic Bilbao dần vươn lên. Sociedad liên tiếp vô địch La Liga vào các năm 1981 và 1982, Bilbao cũng chứng minh sức mạnh của mình bằng việc lên ngôi tại mùa bóng 1983. Đồng thời, họ đánh bại chính Real Madrid để giành cú đúp La Liga và Copa Del Rey vào năm 1984.
1985, Barcelona giành chức vô địch La Liga thứ 10 dưới sự dẫn dắt của HLV huyền thoại người Anh Terry Venables. Đây là chức vô địch đầu tiên của họ kể từ năm 1974 (thời điểm thánh Johan Cruyff thi đấu).
Trở lại Barca dưới vai trò mới vào năm 1988, HLV Johan Cruyff cùng Dream Team của mình thi triển triết lý “bóng đá tổng lực” vô cùng đáng sợ.
Họ ngay lập tức vô địch cúp C1 lần đầu tiên vào năm 1992 và giành 4 chức vô địch La Liga liên tiếp từ năm 1991 đến 1994. Tổng cộng, Cruyff giành 11 danh hiệu trong 8 năm tại vị ở đội chủ sân Camp Nou.
Đội hình trong mơ ngày đó của Barca nổi tiếng với dàn siêu sao Romario, Michael Laudrup, Hristo Stoichkov và Ronald Koeman, cùng với những tài năng trưởng thành từ La Masia như Pep Guardiola, Albert Ferrer và Guillermo Amor…
Chuỗi danh hiệu của Barcelona chỉ kết thúc với việc Real Madrid vô địch La Liga năm 1995. Tuy nhiên ngay sau đó, họ lại vô địch Laliga là gì dưới thời Louis van Gaal và những ngôi sao mới Luis Figo, Luis Enrique hay Rivaldo.
Tổng cộng, Barcelona giành được sáu danh hiệu La Liga trong thập kỷ này, đặt nền móng cho sự vĩ đại của họ trong những năm sau này.
Thập niên 2000: Những bất ngờ thú vị
Thế kỷ 21 bắt đầu chứng kiến cuộc đua song mã giữa hai đại kình địch Real Madrid và Barcelona nhiều hơn. Nhưng chức vô địch của Deportivo La Coruña hay Valencia đã mang đến những bất ngờ rất lớn cho giải đấu.
Deportivo La Coruña, dưới sự dẫn dắt của Javier Irureta, trở thành đội bóng thứ 9 vô địch Laliga trong lịch sử với lần lên ngôi vào năm đầu tiên của thế kỷ 21.
Valencia, trong khi đó, vươn lên trở thành một trong những thế lực mạnh mẽ nhất châu Âu, giành La Liga vào năm 2002 và 2004, đồng thời lọt vào chung kết UEFA Champions League năm 2000 và 2001.
Những năm sau đó, trật tự được lập lại khi Barca và Real thay nhau thống trị sân chơi số 1 Tây Ban Nha. Mãi đến năm 2013-2014, Atletico Madrid dưới sự dẫn dắt của Diego Simeone mới phá vỡ được thế độc tôn của hai gã khổng lồ với danh hiệu vô địch.
Nhìn rộng ra, kể từ sau chức vô địch Laliga là gì của Valencia mùa bóng 2003-2004, hai thập kỷ gần nhất, Laliga chỉ có 3 cái tên vô địch. Mùa giải năm nay 2023-2024, “hiện tượng” Girona vẫn đang mang đến rất nhiều điều thú vị khi kết thúc giai đoạn lượt đi với vị trí dẫn đầu.
Liệu đội bóng tí hon xứ Catalunya có viết nên câu chuyện cổ tích vào cuối mùa, chúng ta hãy cùng chờ xem. Và để nhanh chóng cập nhật tin tức mới nhất, lịch thi đấu, kết quả, tỷ lệ kèo, bảng xếp hạng bóng đá Laliga, đừng quên truy cập nền tảng Rakhoi.TV – thế giới giải trí thể thao tốt nhất hiện nay. Còn bây giờ, xin chào quý độc giả và hẹn gặp lại.
